Wanneer ik met regelmaat van de klok overenthousiast van wal steek met mijn marathonverhalen, krijg wel vaker de vraag van niet-lopers “hoeveel kilometer het deze keer is”. Blijkbaar hebben heel wat mensen geen idee hoe ver een marathon is. Meer nog, ze weten soms zelfs niet dat het altijd dezelfde afstand is: 42.195 kilometer. Maar waarom eigenlijk 42,195 kilometer en niet gewoon een mooie ronde 40, 45 of 50 kilometer?
De afstand van de marathon heeft alles te maken met boodschapper Pheidippides. Volgens de legende zou hij in 490 voor Christus van Marathon naar Athene gelopen zijn om te vertellen dat de Grieken gewonnen hadden van de Perzen. Daarna viel de held dood neer. Al is er wel enige discussie over deze ‘heldendaad’. Sommige geschiedkundigen beweren namelijk dat Pheidippides nooit van Marathon naar Athene is gelopen. Of het nu wel of niet waar is, Pheidippides wordt hierdoor wel de grootvader van de marathon genoemd. Ook al was de afstand die hij aflegde zeker een stuk minder dan de huidige marathon.
Maar goed, waarom is de afstand dan exact 42,195 kilometer? Daarvoor moeten we terug naar 1896, toen Pierre de Coubertin en Michel Bréa met het idee speelden om een groots internationaal sportevent, nu de Olympische Spelen, te organiseren. Onderdeel van dit event zou een hardloopwedstrijd zijn van 40 kilometer ter ere van Pheidippides. Winnaar Spyridon Louis kwam na 02:58:50 over de finishlijn. In 1908 streken de Spelen neer in London met opnieuw een loopwedstrijd van zo’n 40 kilometer (men nam het toen nog niet zo nauw) van Windsor Castle naar het Olympisch Stadion. Al was de koninklijke familie het niet helemaal eens met het laatste deel van het parcours. Normaal gezien zouden de lopers via de ‘royal entrance’ het stadion binnenkomen, maar voor het zicht van de royals was het beter om dit via de tegenoverliggende ingang te laten lopen. En zo geschiedde. In de aangepaste versie finishten de lopers vlak voor de tribune van de Britse koninklijke familie. Daarmee werd de afstand van de marathon vastgelegd op exact 42,195 kilometer. Winnaar was de Amerikaan John Hayes, die de marathon in 02:55:18 wist af te leggen.
© Runner’s World
Feit is dat je tegenwoordig met een marathontijd van net onder de 3 uur in de verste verte niet meer in de buurt komt van een podiumplaats. In ruim 110 jaar is de mens erin geslaagd om de marathon maar liefst 50 minuten sneller te lopen. Op dit moment is de wereldrecordhouder Keniaan Eliud Kipchoge —een fenomeen op de marathon en volgens velen zelfs de beste marathonloper aller tijden. Hij finishte vorig jaar in Berlijn in een indrukwekkende 02:01:39 en maakte daarmee brandhout van het record dat sinds 2014 op naam stond van zijn landgenoot Dennis Kimetto (02:02:57). De magische grens van 2 uur komt zo opnieuw een serieuze stap dichterbij. Maar nog nooit is iemand er officieel in geslaagd een tijd van 01:59:59 te lopen. Het zou neerkomen op een gemiddelde snelheid van 21,13 kilometer per uur —“nooit te halen”, zegt de ene; “een kwestie van tijd”, volgens de andere. Of en wanneer het gebeurt, zal in elk geval afhangen van de ultieme combinatie: de beste atleet ter wereld, een parcours zo plat als een biljarttafel, de juiste windrichting, de juiste temperatuur, uiterst competitieve deelnemers, de juiste hazen…
Maar laat ons dat vooral niet tegenhouden om zelf marathons te lopen. Jij en ik zullen nooit de snelste zijn, maar we kunnen wel proberen om onze tijd elke keer een tikkeltje te verbeteren. Want dat is een marathon: een strijd met jezelf, elke keer opnieuw. En dat we exact 42,195 kilometer afleggen, dat is te danken aan een Griekse boodschappenjongen, twee Fransmannen en het Britse koningshuis ;-)
Liefs,
Nele xx